De Standaard en de Nazi's
Hoe een krant die graag iedereen een totalitaire dictator noemt, zelf niet zo Kocher is
Koning Éénoog in het land der blinden; de Vlaamse Media en haar kruistocht tegen X, Trump, Javier Milei en technologie
“Weet u wie Ross Ulbricht is?” vroeg ik aan een vriend die vaak De Standaard leest.
”Nee, wie is dat dat?”
”Die is door Donald Trump vrijgelaten, na elf jaar in de gevangenis, voor het bouwen van een website op het dark web”.
”… is dat weer zo een bitcoiner ofzo?” antwoordde hij lacherig.
Deze anekdote deed me denken over de bubbels waarin we allemaal zitten, en hoe kranten tegenwoordig het niet kunnen laten om een bubbel met opzet in stand te houden. In hoofde van het publiek waarvoor je schrijf, is dat nog redelijk normaal te noemen inzake het kiezen van onderwerpen om te becommentarieren.
Wat echter verder gaat, is het met opzet activeren van een retoriek, waarbij de woordkeuze en de symboliek vaak zeer goed uitgekiemd is… net als bij die historische letterlijke NSDAP-top uit de jaren 1930, waar de bewoordingen allemaal symbolisch moeten beelden opwekken.
De vijanden van de Nazi’s werden toen veelal vergeleken met ongedierte, knaagdieren enz…
Terwijl de eigen partijtop, en hun volgelingen eerder werden geassocieerd met leeuwen, adelaars, krijgers met Arisch bloed en dies meer.
Het zal u verbazen, maar de tactieken die destijds door de propaganda minister van Nazi Duitsland werd uitgetekend, en die eigenlijk door Eduard Bernays1 is uitgevonden, wordt nu op industrieel niveau toegepast in onze media.
De man die ons rokende vrouwen gaf om kledij te verkopen, maar evenzeer wist dat de “nudging” werkte, en zelfs de grondlegger werd van “PR”.
Elon is “slecht”
Wie De Standaard leest, kan net als m’n vriend uit de anekdote die ik schreef, niet anders dan concluderen dat Elon Musk en zijn platform X.com een gevaar vormen voor de democratie. Ze zetten zichzelf als redactie niet alleen achter een teneur die een buitenlandse situatie op de korrel neemt, maar gaan een hele stap verder door hun lezers op te roepen niet bij hen te kopen. Daarbij gaan ze de gebruikers van X en de eigenaars van een Tesla wagen ook stigmatiseren. Evenzeer mensen die bij Amazon iets kopen bij voorbeeld.
Dit gaat erg ver, en past ook in de nudging die ze toepassen, tot het niveau van het ondermijnen van autonomie van het individu.
Voorbeelden hiervan zijn Koen Schoors’ stukjes in dezelfde krant die openlijk pro plan-economie achtige structuren pleitte in de vorm van een CBDC om mensen hun leven te kunnen dirigeren waarschijnlijk, een stuk over voedingsgewoonten, gebruik van cash aan banden leggen en uiteraard een here reeks artikels die tegen alle vormen van bitcoin en A.I gebruik zijn.
Maar de kop van jut blijft natuurlijk Elon Musk.
Waarbij het beeld wordt gevormd dat hij een vijand is, een slecht persoon, en iemand die maar beter geboycot kan worden. Ook wanneer hij vele zaken heeft veroorzaakt die enkel maar positief voor de mensheid kunnen zijn, in tegenstelling tot sommige van de opiniestuk schrijvers in hun krant, die veelal uitblinken in het ontvangen van subsidies en het poseren voor de perfecte coverfoto voor hun boek (uitgegeven via hun vrienden bij EPO of een NGO).
Maar hoe accuraat is het beeld van een slechte Musk als een villain in een bond-film? De krant lijkt wel een kapotte grammofoonplaat die steeds dezelfde paar seconden uit een liedje blijft afspelen : Musk is een gevaarlijke tech-tycoon, Oligarch, het platform X is een broedplaats voor desinformatie of een “riool” en wie nog op het platform zit, is medeplichtig aan de ondergang van de vrije wereld.
Ik moest spontaan denken aan een quote van Joseph Goebbels:
"A lie told once remains a lie but a lie told a thousand times becomes the truth."
De originaliteit van al deze columns, opiniestukken en andere schrijfsels, is vaak ver te zoeken net omdat men dezelfde symbolen, dezelfde retoriek moet blijven herhalen om het “waar” te maken.
Men heeft bij zulke krant duidelijk goed opgelet over hoe je een veelal gecapteerd publiek blijft voeden met eigen visies en halve waarheden.
De recente polemiek over het “handgebaar” van Musk, waarbij geen weldenkend mens er aan zou denken dat Musk daar effectief een gewilde Nazi-groet deed, gaan ze meteen aan de slag om deze symbolen te draaien (desnoods met wat informatie zoals de quote “my heart goes out to you”, er uit te laten.
Een propagandamachine van de verloren moeite is het intussen. Waar de absolute verliezers op alle vlak, maar niet willen inzien dat ze fout zaten over een hele reeks zaken (covid, EU leiderschap, bitcoin, BEL20 bedrijven…)
”Are we the baddies?”
Recentelijk bereikte deze retoriek een nieuw dieptepunt. In een artikel van Ad de Bruyne, gepubliceerd op maandag 13 januari 2025.
Letterlijk: “Wie nu nog Tesla’s koopt en X gebruikt, wordt medeplichtig aan de vernietiging van vrijheid en democratie.”
Het deed me denken aan een andere, donkere periode in de geschiedenis: de oproep “Deutsche kauft nicht beim Juden” uit 1933.
Door te stellen dat wie nog Tesla’s koopt of X gebruikt, medeplichtig is aan de vernietiging van vrijheid en democratie, trekt de krant een vergelijking die niet alleen ongenuanceerd is, maar ook gevaarlijk.
De vergelijking gaat natuurlijk niet 1-op-1 op, er zit ook 90 jaar tussen de twee voorbeelden in.
De kern blijft echter wel behouden: vanuit een machtspositie en PR, een actieve rol gaan spelen in het koopgedrag van “uw volk” (uw lezers) om een vijand “de joden” (de Amerikaanse omwenteling van Trump en Musk) te boycotten.
Men zou dus heel graag zien, dat mensen het opvolgen, geen Tesla auto meer kopen, maar zich naar (door veel kenners minder goed bevonden) alternatieven begeven, net zoals men een netwerk als Mastodon of BlueSky promoot om vooral van de open-microfoon van X af te geraken als concurrent voor hun eigen falende kranten met hun grotendeels enorme bloedarmoede aan informatie.
De Standaard zelf, bleef niet achter uiteraard om ook in deze polonaise van Muskofobie mee te stappen, en publiceerde letterlijk een tiental artikels die neerkwamen op: “boycott Musk”.
Opvallen is hier dat vooral de grotere bedrijven systematisch worden bestempeld als Oligarchen.
Een woord dat meteen negatieve connotaties moet oproepen. Net zoals men “anarchisten” te pas (en vooral te onpas) gebruikt voor mensen die protesteren tegen iets.
De term voelt meteen negatief aan, en moet de lezer vooral de indruk geven dat ze “safe” zitten, bij een krant die met de regelmaat van de klok een vijand aanduidt en daar blijft op doorhameren.
Dat de Europese instellingen intussen onze vrije keuze, identiteit, vrijheid van bewegen, vrijheid van handelen en onze privacy te grabbel gooien, en draconische wetten goedkeuren die vele innovatieve bedrijven reeds hebben weggejaagd, en er nog veel meer zullen wegjagen. Overigens door veelal niet-verkozen mensen of mensen die een minimale dossierkennis hebben (we denken hier aan de MiCa regelgeving).
Toch blijft deze krant de “grote olichargen” als vijand opvoeren.
Een “Feindbild” zoals men in de Duitse propaganda deed, maar dan zonder knokploegen op staart, maar des te meer ruggengraatloze onheilsprofeten achter de macbook in een koffiebar.
De parallellen zijn treffend: in beide gevallen wordt een groep (of in dit geval een platform en zijn gebruikers) gedemoniseerd en uitgesloten, onder het mom van een hoger moreel doel. Het is een retoriek die verdeeldheid zaait en nuance doodt.
Koning Éénoog en het publiek
De metafoor van “Koning Eénoog in het land der blinden” is denk ik op z’n plek hier.
De Standaard presenteert zichzelf als de alwetende bron van informatie, een ijkpunt en het moreel hoger niveau.
Dit, terwijl een groot deel van het Vlaamse publiek amper wordt blootgesteld aan andere perspectieven, en perspectief niet door journalisten wordt aangevuld, maar vooral wordt gemanipuleerd met halve waarheden of een zeer eenzijdige benadering.
Neem nu de berichtgeving over X. Wie alleen De Standaard leest, zou denken dat het platform niets anders doet dan de democratie ondermijnen en gevuld is met fantasieverhalen, geweld en seks.
Wie echter wel op X zit als actieve gebruiker merkt dat het net meer opgeschoond is dan enkele maanden geleden.
Waar blijft de aandacht voor de miljoenen gebruikers die X gebruiken om zich te informeren, te discussiëren en hun stem te laten horen? Waar blijft de nuance in de discussie over vrije meningsuiting en de rol van sociale media?
Het publiek wordt zo gevangen in een echokamer, waar slechts één stem weerklinkt. En dat is gevaarlijk. Want als we alleen maar één kant van het verhaal horen, verliezen we het vermogen om kritisch na te denken.
Zeker wanneer dat verhaal overduidelijk de kant van planeconomiefanaten opgaat; die de schaamte, angsten en schuldgevoelens uitbuiten voor meer staat, meer regulering en meer belasting.
Het bredere probleem van de Vlaamse media
Het probleem van De Standaard is slechts een symptoom van een groter probleem: de Vlaamse mainstream media tonen een zorgwekkend conformisme. Er is weinig ruimte voor kritische, originele journalistiek. In plaats daarvan wordt er gekozen voor veilige, herhaalde narratieven die klinken als één monotone stem.
Wie nu een opiniestuk zou schrijven pro Trump of Musk, kan waarschijnlijk de rest van het jaar de toiletten van de De Standaard-redactie schoonmaken en tussendoor een review schrijven over een lokale braderij.
Intussen blijven we jammer genoeg opgescheept zitten met flauwe opinies, die dagelijks dezelfde conclusies en verhalen herhalen.
Wanneer je maar genoeg blijft herhalen, dat Musk heel slecht is, dan hopen ze waarschijnlijk op een enorme daling van de verkoop van Tesla auto’s en dan heeft men zogenaamd “gewonnen”. Zeker wanneer het Europese automerk dat compleet flopte, toch nog iets van verkoop zou halen.
Men hoopt dan dat ze Musk een lesje leerden, dat het moreel superieure volkje met de jaren’70 kapsels in de koffiebar dan kan grinniken en denken “dat hebben we toch mooi geblokkeerd hé”.
de waarheid is dat zowel X als Tesla Europa zouden kunnen verlaten, en gewoon doorgaan met wat ze bezig zijn in de rest van de wereld. X zou verder een een AI- en communicatienetwerk zijn, dat mensen iedere dag helpt hun job te doen.
Tesla zou dan voort robots, auto’s en software bouwen en data verzamelen.
Terwijl Space-X raketten lanceert die ons naar Mars zullen brengen.
Intussen zou dan een krant als De Standaard failliet zijn, omdat er op de duur geen volk meer is die 8€ per week zal betalen om variaties te lezen op: ‘Musk is slecht’, ‘koop geen Tesla’, of ‘Bitcoin is gebakken lucht’.
De Standaard is dan ook een “laatste ademtocht" van een levend lijk dat nog even ronddwaalt denk ik, waarbij de laatste redding bestaat uit enkele maanden of jaren nog de rol te kunnen spelen van produceren van PR en fletse podcasts in een studio waar je altijd maar een deel van de waarheid hoort, nooit een stevige analyse krijgt en economische inzichten die systematisch al jaren en jaren fout zitten.
De insteek is koffiebar-activisme dat enkel in bepaalde academische kringen nog opgang maakt bij het soort mensen die een poster van een communistische partij voor de raam van hun herenhuis hebben hangen of denken dat Europese failliete instellingen nog veel kunnen betekenen.
En laat dàt nu net het meest schrijnende zijn: Europa zou veel verder staan als we een media hadden gehad die ook dingen durfde op de korrel te nemen, nuance en kritisch denken aan de tafel bracht, in plaats van te roepen “Trump is zot” of “Musk is slecht”.
een media die haar rol niet meer speelt of kan vervullen, is dan ook altijd het eerste teken aan de wand dat u in een totalitair regime bent terecht gekomen.
Bij ons is er geen luidkeelse dictator met een snor uiteraard, maar eerder een gedistribueerd gezichtsloos wezenloos onzichtbaar failliet kabaal van onkunde en corruptie, die gesteund daar propaganda-kranten zonder durf, langzaam aan heel Europa vernietigd in haar ziel.
Ik durf daarom zeggen: “Vlamingen, koop geen krant van De Standaard.” , al is het maar om te provoceren en mensen hun kritische geest nog even te laten werken.
deadeyes
https://en.wikipedia.org/wiki/Edward_Bernays